سرطان دهانه رحم، شایع ترین سرطان در زنان را بیشتر بشناسیم
دهانه رحم انتهای واژن را به رحم وصل می کند. در دوره های قاعدگی خون خارج شده از رحم از طریق دهانه رحم وارد واژن شده و سپس از بدن خارج میشود. سرطان دهانه رحم یکی از سرطانهای شایع در دستگاه تناسلی زنان است.
سرطان دهانه رحم چگونه شروع می شود؟
سرطان در سلولهای سازنده بافت های سرویکس آغاز می شود. در حالت طبیعی سلول های دهانه رحم رشد می کنند و تقسیم می شوند. تقسیم سلولی تا زمانی که به صورت کنترل شده صورت گیرد هیچ مشکلی به وجود نمی آید. اما در صورتی که تقسیم سلولی از کنترل خارج شود و سلول های پیر یا آسیب دیده از بین نروند یک توده بافتی به نام تومور ایجاد می شود. سرطان دهانه رحم در سلول های سطحی آغاز شده و به مرور زمان می تواند بافت های عمیق تر و بافت های اطراف را مورد تهاجم قرار بدهد.
علائم شایع سرطان دهانه رحم چیست؟
هر چند علائم می تواند در افراد مختلف یکسان نباشد، اما رایج ترین علائم سرطان دهانه رحم عبارتند از:
- خونریزی غیرطبیعی واژینال
- ترشحات بد بوی واژینال
- خونریزی واژن در بین عادات ماهیانه
- احساس درد و مشاهده خونریزی در حین مقاربت
در صورتی که سرطان در مراحل اولیه خود باشد و پیشرفت نکرده باشد بانوانی که فعالیت جنسی ندارند ممکن است فاقد علائم فوق باشند.
روش های تشخیص سرطان دهانه رحم چیست؟
انجام درمان مناسب مبتنی بر تشخیص شدت پیشرفت سرطان است. پزشک متخصص با یکی از روش های زیر بیمار را مورد آزمایش قرار میدهد:
- پاپ اسمیر (آزمایش پاپ اسمیر): یکی از بهترین روش های تشخیص سرطان دهانه رحم پاپ اسمیر است. هر چند این آزمایش به عنوان یک روش تشخیصی برای انواع خاصی از عفونت های ویروسی نیز به کار می رود. برای انجام این آزمایش سلول های دهانه رحم به آرامی جهت بررسی سلول های سرطانی، غیر سرطانی و HPV (پاپیلوم انسانی) برداشته می شود.
- معاینه دهانه رحم: پزشک با استفاده از کولپوسکوپ دهانه رحم را بررسی معاینه می کند. کولپوسکوپ برای پزشک امکان دید بهتر از نواحلی داخل واژن را فراهم می کند. بسیاری از ضایعات پیش سرطانی از طریق معاینه قابل تشخیص هستند. کولپوسکوپ از روشهای بدون خطر و عوارض است.
- بیوپسی (برداشتن نمونه بافتی): در این روش قسمتی از بافت دهانه رحم برای جستجوی سلول های سرطانی جدا می شود. بیوپسی ممکن است با بی حسی موضعی در مطب پزشک انجام شود. برداشتن نمونه بافتی ممکن است منجر به کمی خونریزی و ترشح شود که طبیعی است و جای نگرانی نیست. لازم به ذکر است بیوپسی تنها روش تشخیص قطعی کانسر در ناحیه رحم است.
آیا سرطان رحم قابل درمان است؟
نوع درمان در هر بیمار با توجه اندازه تومور و محل انتشار سرطان می تواند متفاوت باشد. روشهای درمانی برای کانسر سرویکس شامل موارد زیر است:
- -جراحی: در افرادی که در مراحل اولیه بیماری هستند جراح اقدام به برداشتن بخشی از سرویکس، قسمتی از واژن ویا غدد لنفاوی لگن می کند. در صورت پیشرفت سرطان کل سرویکس ورحم برداشته میشود. بعد از برداشتن رحم قاعدگی قطع شده و زنان قدرت باروری خود را از دست می دهند.
- رادیو تراپی: در این روش با استفاده از اشعه با انرژی بالا سلول های سرطانی از بین می روند. رادیوتراپی ممکن است بعد از جراحی برای کاهش احتمال بازگشت سرطان و کشتن سلول های سرطانی باقی ماند. هر چند اشعه درمانی درد ندارد ولی ممکن است عوارضی مانند تهوع، استفراغ و یا مشکلات ادراری به همراه داشته باشد.
- شیمی درمانی: در شیمی درمانی از دارو برای جلوگیری از تقسیم و رشد سلول های سرطانی استفاه می شود. این داروها ممکن است به صورت تزریق از ورید و یا خوراکی باشند. مدت زمان شیمی درمانی توسط آنکولوژیست تعیین می شود. طول درمان برای تمام بیماران یکسان نخواهد بود.
چگونه با خود مراقبتی سرطان دهانه رحم را کنترل کنیم؟
متاسفانه اغلب افراد از این مهم که سرطان یک بیماری قابل پیشگیری است غافل می شوند. مطابق با آمار 40 درصد از سرطان ها قابل پیشگیری هستند. با شناخت علائم هشدار دهنده سرطان دهانه رحم و مراجعه سریع به پزشک میتوان ضایعات پیش سرطانی را قبل از تبدیل شدن به سرطان تشخیص داد. زنان باید به این نکته توجه داشته باشند که انجام دوره ای معاینات لگنی و انجام پاپ اسمیر منجر به تشخیص زود هنگام کانسر میشود.
آیا زخم دهانه رحم همان سرطان دهانه رحم است؟
زخم دهانه رحم یک اصطلاح عامیانه است که برای بیان کردن هرگونه تغییر شکل غیر طبیعی در دهانه رحم به کار می رود. این ناحیه توسط پزشک و به کمک اسپکولوم (وسیله ای برای کنار زدن بافت ها برای دید بهتر پزشک) قابل مشاهده است. زخم دهانه رحم اکثرا با تشخیص زودهنگام و تکمیل دوره درمان برطرف میگردد. در حالت کلی زخم دهانه رحم به دو دسته زیر تقسیم می شود:
- زخم دهانه رحم خفیف: شکل و اندازه سلول های دهانه رحم دچار کمی تغییرات شده است. این نوع زخم غالبا بدون تداخل دارویی به مرور زمان بهبود می‌یابد.
- زخم دهانه رحم شدید: سلولهای پیش سرطانی در تعداد قابل توجهی در دهانه رحم مشاهده می شود. هرچند وجود سلولهای پیش سرطانی نیز دلیل حتمی بر وجود سرطان نیست. اما در صورتی که این بیماری توسط پزشک متخصص درمان نشود در طی چند سال زخم دهانه رحم میتواند به سرطان رحم تبدیل شود.
برای پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم چه میتوان کرد؟
یکی ازمهم ترین روش هایی که برای تشخیص زود هنگام این بیماری انجام می شود پاپ اسمیر است. متاسفانه برخی از خانمها به دلیل ترس یا نداشتن وقت از انجام این کار غافل می شوند. انجام آزمایش سالیانه پاپ اسمیر از سن 21 تا 65 سالگی ضرورت دارد. همچنین یکی از عوامل شایع ایجاد سرطان سرویکس ویروس پاپیلومای انسانی ( HPV ) میباشد. امکان بررسی ویروس اچ پی وی در نمونه پاپ اسمیر انجام شده در محیط مایع وجود دارد.
چه کسانی بیشتر در معرض سرطان دهانه رحم هستند؟
ویروس HPV تنها عامل شناخته شده سرطان دهانه رحم است. بدن در بیشتر موارد بدون تداخل دارویی می تواند به تنهایی عفونت اچ پی وی را در یک بازه زمانی دو ساله از بین ببرد. اما در صورتی که سیستم ایمنی فرد به دلایل مختلفی ضعیف باشد نوع کم خطر ویروس اچ پی وی خود را به صورت زگیل تناسلی نشان می دهد. با ضعف سیستم ایمنی بدن سلول های دهانه رحم به تغییرات غیر عادی خود ادامه می دهند و منجر به ایجاد ضایعات پیش سرطانی می شوند. تبدیل تغییرات پیش سرطانی به سرطان به عوامل محیطی و شرایط بیمار ارتباط دارد. زنانی که در معرض خطر بیشتری هستند عبارتند از:
- زنانی با تعدد شریک جنسی
- سیگار می کشند و یا در معرض دود سیگار قرار دارند.
- رابطه جنسی در سنین پایین را تجربه می کنند.
جمع بندی:
خوشبختانه سرطان سرویکس در صورتی که سریع تشخیص داده شود قابل درمان است. توصیه ما به شما این است که از سرطان دهانه رحم نترسید اما آن را جدی بگیرید. به صورت دوره ای برای انجام غربالگری به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. در صورتی که دسترسی به پزشک ندارید با مراجعه به خانه‌های بهداشت روشهای خود مراقبتی را بیاموزید. پس از مراجعه به پزشک زنان و زایمان دستورات او را به دقت اجرا کنید. برای رسیدن به بهبودی کامل از مصرف خودسرانه دارو یا هر نوع درمان گیاهی اجتناب کنید.
خانم دکتر پوران حاجیان متخصص درمان فیبروم رحمی می باشد
تهران، خیابان ولیعصر، روبروی بیمارستان دی، ساختمان پزشکان دی، طبقه4
8 - 88884507 - 021
شنبه، دوشنبه، چهارشنبه (با تعیین وقت قبلی)
